Κυνήγι & Προστασία της Ακοής
Ποιες λειτουργίες εξυπηρετεί το αυτί (με απλά λόγια);
- Το αυτί εξυπηρετεί ταυτόχρονα δύο λειτουργίες:
- Την ακοή
- Την ισορροπία
Το αυτί χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη: το έξω, το μέσο και το έσω αυτί (κοχλίας). Το έξω αυτί περιλαμβάνει το πτερύγιο, που εξυπηρετεί τη συγκέντρωση των ηχητικών κυμάτων, και τον έξω ακουστικό πόρο, ο οποίος καταλήγει στην τυμπανική μεμβράνη. Η τυμπανική μεμβράνη χωρίζει το έξω αυτί από το γειτονικό του διαμέρισμα, που είναι το μέσο αυτί. Το μέσο αυτί περιέχει αέρα και τρία οστάρια τη σφύρα τον άκμονακαι τον αναβολέα. Είναι κλειστός χώρος πού επικοινωνεί με το ρινοφάρυγγα δια μέσου της Ευσταχιανής Σάλπιγγας . Η λειτουργία του μέσου αυτιού στηρίζεται στις ελαστικές ιδιότητες του συστήματος “τυμπανική μεμβράνη-σφύρα-άκμων-αναβολέας”, το οποίο μεταφέρει τον ήχο με ενδιάμεσο τρόπο από το έξω στο έσω αυτί δηλ. στον κοχλία. Όργανο της ακοής είναι ο πρόσθιος λαβύρινθος (κοχλίας), διότι αυτός μετατρέπει τη μηχανική ενέργεια του ήχου σε ηλεκτρικούς παλμούς Η μετατροπή γίνεται από περίπου 16000 εξειδικευμένα κοχλιακά κύτταρα, τα τριχωτά κύτταρα του οργάνου του Κόρτι. Τους παλμούς αυτούς παραλαμβάνει το ακουστικό νεύρο και τους διαβιβάζει στον εγκέφαλο, με κατάληξη την ειδική περιοχή του φλοιού, όπου γίνεται η ταυτοποίηση του σήματος ως συγκεκριμένου ήχου, η αναγνώριση και η αντίληψη. Το όργανο της ισορροπίας είναι ο οπίσθιος λαβύρινθος, ο οποίος αποτελείται από την αίθουσα και τους τρεις ημικύκλιους σωλήνες, διατεταγμένους σε τρία κάθετα μεταξύ τους επίπεδα. Ο οπίσθιος λαβύρινθος εξυπηρετεί την ισορροπία του σώματοςΓια αυτό σωστό είναι όποιος πάσχει από ίλιγγο πρώτα από όλα να επισκέπτεται τον ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΟ του για έρευνα και θεραπεία.
Είναι αλήθεια ότι το κυνήγι βλάπτει την ακοή;
- Βεβαίως. Οι κυνηγοί, εξεταζόμενοι ως πληθυσμιακή υποομάδα, παρουσιάζουν βαρηκοΐα από θόρυβο. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες ομάδες του πληθυσμού που ασχολούνται με πυροβόλα όπλα (σκοπευτές, στρατιωτικοί και άλλοι).
Τι είναι ο θόρυβος;
- Θόρυβος είναι κάθε ηχητικό ερέθισμα που είναι ανεπιθύμητο από τον ακροατή, γιατί1. δεν είναι ευχάριστο, 2. είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό, 3. εμπλέκεται στην αντίληψη ήχων που θέλουμε να ακούσουμε και 4 .κυρίως είναι βλαβερό (Gloria 1958, Kryter 1970). Ο θόρυβος δεν βλάπτει πάντα την ακοή. Η βλαβερή του επίδραση είναι συνδεδεμένη με τρεις παράγοντες: 1.την έντασή του, 2.τη συχνότητά του και 3.τη χρονική διάρκειά του.
Είναι ο πυροβολισμός βλαβερός θόρυβος;
- Κάθε πυροβολισμός είναι από μόνος του βλαβερός θόρυβος, έχει αρκετή ένταση για να βλάψει την ακοή, ιδίως αυτών που είναι αρκετά κοντά. Ο θόρυβος της εκπυρσοκροτήσεως έχει το χαρακτηριστικό της πολύ μεγάλης έντασης (130-140 db ) με πολύ μικρή διάρκεια. Αυτό σημαίνει μεγάλη πυκνότητα ενέργειας. Δεν βλάπτει απλώς τον κοχλία (ακοή), αλλά επηρεάζει δυσμενώς και τον οπίσθιο λαβύρινθο (ισορροπία), όπως απεδείχθη σε σχετικές πρόσφατες μελέτες.
Τι είναι η ένταση ενός ήχου;
- Το πόσο δυνατός είναι ένας ήχος προσδιορίζεται από το φυσικό μέγεθος που λέγεται ένταση του ήχου. Η επιστημονική μονάδα μέτρησης της έντασης ως απόλυτο φυσικό μέγεθος, είναι το ντεσιμπέλ (dB).. Ως 0 dB ορίζεται το επίπεδο ήχου που είναι μόλις ακουστό από τον άνθρωπο με φυσιολογική ακοή. Επειδή η κλίμακα έχει επιλεγεί να είναι λογαριθμική, κάθε φορά που αυξάνει το επίπεδο εντάσεως κατά 10 dB, τότε η πραγματική φυσική ένταση 10πλασιάζεται. Δηλαδή, ένας ήχος 40 dB είναι 10 φορές ισχυρότερος από έναν ήχο 30 dB κλπ.
Πόσο ψηλά μπορεί να ανέβει η ένταση για βλάψει την ακοή;
- Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι παρατεινόμενη έκθεση σε θόρυβο εντάσεως μεγαλύτερης των 90 dB βλάπτει την ακοή. . Συνηθισμένες εντάσεις ήχου
Παρακάτω αναγράφονται ήχοι που ακούγονται συχνά και τα ντεσιμπέλ τους. Η συνεχής έκθεση σε ήχους δυνατότερους από 90 ντεσιμπέλ θα προκαλέσει σταδιακά βαρηκοΐα.
| Εντάσεις Ήχου (decibel) | Συνηθισμένοι ήχοι |
| 0 | Ο ασθενέστερος ήχος που είναι ακουστός από ένα φυσιολογικό αυτί |
| 10 | Κανονική αναπνοή |
| 20 | Θρόισμα φύλλων στην αύρα |
| 30 | Ψίθυρος |
| 40 | Συνοικιακή γειτονιά το βράδυ |
| 50 | Βροχή, ήσυχο γραφείο, ψυγείο, κλιματιστικό |
| 60 | Πλυντήριο πιάτων, μηχανή ραψίματος, συνομιλία δύο προσώπων |
| 70 | Μεγάλη κίνηση τροχοφόρων, ηλεκτρική σκούπα, θορυβώδες εστιατόριο, σεσουάρ |
| 80 | Ξυπνητήρι, υπόγειος σιδηρόδρομος, θορυβώδες εργοστάσιο |
| 90 | Ξυριστική μηχανή, κυκλοφορία νταλικών, εργαλεία μηχανουργείου, χορτοκοπτική μηχανή, μοτοσικλέτες. Το 90% των ανθρώπων ανέχεται 8ωρη έκθεση ημερησίως, χωρίς προστασία. Παρά ταύτα, στα επίπεδα αυτά προκαλείται βαθμιαία απώλεια. Συνιστώνται ωτασπίδες. |
| 100-110 | Πρέσα τυπογραφείου, σκουπιδιάρικο, αλυσοπρίονο, ελικόπτερο, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης. . Το 90% των ανθρώπων ανέχεται 2ωρη έκθεση ημερησίως, χωρίς προστασία, αλλάτα 15 λεπτά δεν πρέπει να ξεπερνιούνται. Χρειάζονται ωτασπίδες. |
| 110-120 | Συναυλία ροκ, ηλεκτρικό πριόνι, όχημα χιονιού, φορητό στερεοφωνικό σύστημα, απογείωση αεριωθούμενου αεροπλάνου, , κεραυνός, κόρνα αυτοκινήτου, ροκ συναυλία. Το 90% των ανθρώπων ανέχεται 15λεπτη έκθεση ημερησίως, χωρίς προστασία, αλλά κάτι τέτοιο δεν ενδείκνυται. Χρειάζονται ωτασπίδες. |
| 130 | Κομπρεσέρ, σειρήνα πυροσβεστικής. Απαραίτητες ωτασπίδες. |
| 140 | Κυνηγετικό όπλο, σύστημα αεροπορικής επιδρομής, κινητήρας τζετ. Προκαλείται πόνος και άμεση βλάβη. Είναι το μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο με ωτασπίδες. |
| 180 | Εξέδρα εκτόξευσης πυραύλων |
Χρειάζεται να προστατεύω πάντοτε την ακοή μου από το θόρυβο μεγάλης έντασης;
- Ναι, ο θόρυβος μπορεί να είναι βλαβερός για την ακοή, σε μερικές περιπτώσεις δε και για την ισορροπία. Είναι θέμα εντάσεως σε συνδυασμό με το χρόνο εκθέσεως. Είναι βέβαια και θέμα ατομικής ευαισθησίας. Η βαρηκοΐα από θόρυβο είναι νευροαισθητήριος, οφείλεται δηλαδή σε βλάβη του κοχλία. Η ιδιαιτερότητα που έχουν οι βαρηκοΐες από θόρυβο σε σύγκριση με τις άλλες κοχλιακές βαρηκοΐες είναι ότι μπορούν να προληφθούν.
Μήπως θα μπορούσα να σκληραγωγήσω τα αυτιά μου;
- Αυτό δεν γίνεται. Δεν εξασκείται το αυτί στον έντονο θόρυβο. Αυτό ας το προσέξουν οι αξιωματικοί του στρατού που εκπαιδεύουν τους στρατιώτες στα πυροβόλα όπλα. ΠΡΕΠΕΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΝΤΑΙ ΜΕ ΩΤΑΣΠΙΔΕΣ Αν νομίζουν ότι θα επιτύχουν σκληραγώγηση της ακοής, τότε το πιο πιθανό θα προκαλέσουν σημαντική βλάβη στην ακοή, και μάλιστα μη αναστρέψιμη. Ούτε φάρμακα, ούτε χειρουργικές επεμβάσεις, ούτε και ακουστικά είναι δυνατόν να επαναφέρουν την ακοή, στις περιπτώσεις αυτές.
Γιατί εκτός από την ακοή επηρεάζεται και η ισορροπία από τον θόρυβο;
- Ο λαβύρινθος (έσω αυτί) είναι όργανο ενιαίο, παρ’ ότι εκτελεί δύο λειτουργίες. Θα ήταν παράδοξο να μην επηρεάζεται συνολικώς. Συχνά λοιπόν παρουσιάζεται βουητό μετά από έκθεση σε θόρυβο, που μπορεί να είναι παροδικό ή μόνιμο. Επίσης μπορεί να παρουσιαστείίλιγγος, είτε ως άμεση εκδήλωση σοβαρού ακουστικού τραυματισμού, είτε ως απώτερη επιπλοκή.
Ποιες άλλες επιδράσεις έχει ο θόρυβος στον άνθρωπο;
- Άλλες γενικότερες επιδράσεις του θορύβου στον άνθρωπο είναι η ευερεθιστότητα, η συναισθηματική αστάθεια, το άγχος, η αύξηση της αρτηριακής πιέσεως και των καρδιακών παλμών, η υπερχλωρυδρία του στομάχου κλπ.
Πώς μπορώ να ξέρω αν έχω ήδη βαρηκοΐα και ειδικά από θόρυβο;
- Αυτό διαπιστώνεται συνήθως εύκολα, με μια μέτρηση της ακοής(ακουογράφημα) στον ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΟ σας. Η βαρηκοΐα από θόρυβο έχει το χαρακτηριστικό ότι προσβάλλει πρώτα τις υψηλές συχνότητες. Μάλιστα είναι πολύ χαρακτηριστική η εικόνα του λεγομένου ακουστικού τραύματος, με βαρηκοΐα που περιορίζεται αρχικά στη συχνότητα των 4000 κύκλων ανά δευτερόλεπτο (Hz).
Τι ελέγχεται με το ακουογράφημα;
- Ελέγχεται η ένταση του ήχου που ακούει κάποιος στις συχνότητες από 250-8000 Hz
Πότε μιλάμε για βαρηκοΐα;
- Όταν το άτομο χρειάζεται μεγαλύτερη ένταση από 20 db για να ακούσει έναν ήχο κάποιας συχνότητας από αυτές που αναφέραμε πιο πάνω. Αν η βαρηκοΐα είναι σε όλες τις συχνότητες τότε μιλάμε για
- 1.Μέτρια βαρηκοΐα 21-50db.
- 2. Μεγάλη βαρηκοΐα 51-70db
- 3.Σοβαρή βαρηκοΐα 71-90db.
- 4. Κώφωση, 90db και πάνω
- Όταν η βαρηκοΐα οφείλεται στο σύστημα αγωγής του ήχου δηλαδή στο έξω και στο μέσο αυτί λέγεται βαρηκοΐα αγωγής (π.χ. κερί, υγρό στο μέσο αυτί, ωτίτιδα) και μπορεί να είναι θεραπεύσιμες.΄Όταν η βαρηκοΐα οφείλεται στο έσω αυτί (κοχλίας, νεύρο) λέγεται βαρηκοΐα νευροαισθητήριος (π.χ. βλάβη από βλαβερούς θορύβους, φλεγμονές, ωτοτοξικά φάρμακα) Η βαρηκοΐα από βλαβερούς θορύβους δεν είναι θεραπεύσιμη!
Πώς ο κυνηγός μπορεί να προστατέψει την ακοή του;
- ΠΡΟΣΟΧΗ!!! ΟΧΙ ΜΕ ΩΤΑΣΠΙΔΕΣ. Οι ωτασπίδες απομονώνουν ηχητικά τον κυνηγό από το περιβάλλον και τους συντρόφους του και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο για πρόκληση ατυχημάτων. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΙΔΙΚΑ ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ που ενώ ακούς τους γύρω σου φυσιολογικά ή και πιο δυνατά ακόμη, την στιγμή του πυροβολισμού, ένα φίλτρο που υπάρχει μέσα στο ακουστικό δεν αφήνει την ένταση του ήχου να φτάσει σε βλαβερά για το αυτί επίπεδα.